Bu yılın ilk yarısında Bitcoin’in hızlı yükselişiyle ivme kazanan madencilik akımı hem ekran kartı stoklarını bitirdi, hem de küresel ısınma için potansiyel bir sorun haline geldi. Hem çevreci hem de kripto paraları fiziksel paraların önüne geçirmeyi prensip edinmiş Chia Coin projesiyle ilgili merak ettiklerinizi anlattık. Chia Coin nedir, Chia Coin nasıl elde edilir ? ve güvenli mi gibi soruların cevabını bu yazıda bulacaksınız.
Chia Coin Nedir ?
Chia Network, 2017 yılında BitTorrent protokolünün kurucusu olan Bram Cohen tarafından ortaya çıkarıldı. Son yatırım turunda 500 milyon dolar değerine ulaşan açık kaynaklı proje, geçtiğimiz son birkaç haftada geniş çaplı ilgi görmeye başladı. Proof-of-space düşüncesiyle madencilerini ödüllendiren sistem, HDD ve SSD donanımları yardımıyla kazım yapılmasını sağlıyor. Günümüzün popüler sabit disk üreticilerinden olan Seagate ve Phison, Chia sebebiyle sabit disk fiyatlarının yıl bitene kadar yüzde 10 artacağını öngörüyor. Ayrıca Chia Coin, borsalarda “XCH” kısaltılmasıyla yer alıyor.
Chia Coin Neden Daha Çevreci ?
Bitcoin ve Ethereum gibi proof-of-work prensibiyle çalışan kripto paraların kazılması için gerekli olan parçalar çok güç tüketerek çok fazla ısınır. Chia Coin oluşturulurken iseproof-of-space prensibiyle çalıştığı için çok az miktarlarda güç tüketiyor. Düşük güç tüketmesi sayesinde çevreye yaydığı ısının proof-of-work prensibiyle çalışan kripto paralara nazaran daha az olmasını sağlıyor.
Tek bir kişinin yaptığı mining çevreye zarar derecede ısınmasa da mining yapılan yerlerin yüzlerce metrekarelik alana inşa edilmiş olması büyük bir sorun teşkil ediyor. Yapılan çalışmalara göre, 2033 yılına kadar dünyanın ortalama sıcaklığı kripto para mining yüzünden 2 ila 3 derece arasında artış gösterecek. Az gibi görünen bu rakamlar, bazı canlı türlerinin neslinin tükenmesine sebep olabilir.
Chia aslında mining kavramı yerine farm kavramını kullanmayı tercih ediyor. Buradaki asıl fark ise madencilik fazla iş gücü gerektirirken tarımcılığın yalnızca depolama alanındaki boş kısımları kullanmasıdır.
Chia Coin Farm için neler gererekli ?
Chia Coin tarımcılığı yapabilmek için Windows, Linux ya da macOS işletim sistemine sahip bir bilgisayarınızın olması yeterli. Daha sonra Chia Coin resmi sayfasında bulunan resmi farming yazılımını indirmelisiniz. Giriş yaptıktan sonra bir adet cüzdan oluşturmanız istenecek, tarım yardımıyla kazandığını Coinler bu cüzdana yatırılacağı için bu kısımları çok dikkatli uygulamakta fayda var.
Farming için iki farklı yol bulunuyor. Bunlardan yaygın ve Chia Coin cinsinden sabit kazanç getireni havuz mantığıdır. Havuz sistemine girdiğinizde bloklar sadece siz tarafından değil, dünya üzerinde mining yapan rastgele kullanıcılarla birlikte kazılır. Bu ortak işin sonucunda elde edien Chia, kullanıcılar arasında paylaştırılır.
Havuz sistemine dahil olmayan tek başına tarım yöntemi ise şansa daha dayalıdır. Tek başına tarım yöntemiyle sabit bir Chia ödülü alamazsınız. Bazen bu metot ile çok az Chia bulurken, bazen çok fazla bulabilirsiniz. Bu yolla kazanç elde etmek isteyenlerin büyük bir farm alanı kurması gerekiyor. Eğer daha riskli fakat daha fazla kazandıran bir tarım yapmak istiyorsanız tek başına tarım yöntemi size göre olabilir.
Sıradan kayıt olma işlemlerini hallettikten sonra bilmeniz gereken bazı yeni terimler var. Bunlardan en yaygın olarak karşılaşacağınız terim “plot”’dur. Plot’u kabaca tarla olarak çevirebiliriz. Bu alanlar kurulduğu zaman diskte 270 GiB kadar alan kaplar, dolayısıyla en az 250 GB boyutunda bir alan oluşturabilirsiniz. Aşağıdaki kısımdan disk alanınıza göre kaç tarla (plot) oluşturacağınızı görebilirsiniz.
- 270Gib boş depolama alanı: 1 Plot
- 540Gib boş depolama alanı: 2 Plot
- 810Gib boş depolama alanı: 3 Plot
- 1,080Gib boş depolama alanı: 4 Plot
- 1,350Gib boş depolama alanı: 5 Plot
Boş depolama alanınıza uygun plot oluşturduktan sonra bir diğer önemli konu ise etken hızdır. Bitcoin ve Ethereum madenciliğinden bildiğimiz, kazım hızını gösteren MH/S kavramını Chia’da MB/S olarak görmekteyiz.
7200 RPM hard disklerin hızı çoğunlukla 100 MB/S’yi geçmez. SSD’lerin hızları 3500MB/S ından daha yüksek hızlara ulaşabildiği için potansiyelde harddiskten 35 kat daha hızlı Chia Coin kazabilirler. Piyasadaki Sata arabirime sahip SSD’lerin hızları maximum 600 MB/s okuma ve yazma hızlarına ulaşabilir. Bundan daha iyi hızlara direkt olarak anakarta yerleştirilen M.2 SSD’lerle erişilebilir. Hangi donanım ile tarım yapacağınız sizin planlanınıza ve bütçenize kalmış. Eğer yüksek paralar ile Chia farmı yapmayı hayal ediyorsanız bu işe yüksek hızlı ve geniş alanlara SSD’ler ile girmek işleri hızlandıracaktır.
Chia con farm yapacaklara not
- Linux sistemlerde farming yapmak daha hızlıdır. Ubuntu işletim sistemi Chia Coin farmingi için tercihen daha iyi bir işletim sistemi olabilir.
- Chia sık güncellenen bir yazılımdır. Henüz yeni çıktığı düşünülürse sık güncelleme aldığı için stabil bir Coin değildir.
